Itxuraren edo ekintza baten asmoaren atzean dagoena horrela da, begi-bistakotik harantz doa baina, hala ere, hori da motibatzen duena, bultzatzen duena, tiratzen duena beste guztiaren gainetik. Atzean dagoenak ausardiarekin jokatzen du, benetako asmoak eta motibazioak ezkutatuz.
Hauteman daiteke balorazio-ahalmen gutxirekin isilik, baina modu aktiboan, ari dela ondoriozta dezakegulako. Eta, bere edukia eskuragarri ez eduki arren, gogoan izan behar dugu hor dagoela itzalean. Hor dagoelaz jabetzeak erne jartzen gaitu, prebentzio-izaera dauka agerikotik agian ondorio arinegiak atzeratzen ari garela ohartarazten ari zaigu, gatazkaren errealitatea beste bat denean.
Interesak elkarri eragiten ari direnean atzean zerbait egon daitekeela susma dezakegu. Hemen, interesen negoziazio horretan beste aldea konbentzitzeko, iradokitzeko, animatzeko edo liluratzeko aldeek erabiltzen dituen argudioak, arrazoibideak, ideiak eta abar, alde batetik; eta, bestetik, atzean dagoena, interesak mugiarazten dituen ezkutuko motibazioak sartzen dira jokoan.
Aurreko guztiak are eta indar gehiago hartzen du gatazketan. Hemen ere interesek hartzen dute parte baina oraingo honetan ez datoz bat. Aldeen jarrera sendotzen duen eta, ezinbestean, gatazka modu eraikitzailean eraldatzeko argitu behar den zeregin estrategikoa dauka, beraz, atzean dagoenak. Horrek ez du emaitzarik bermatzen, ez du ziurtatzen bide onetik goazenik baina, zalantzarik gabe, esplizitatu egin beharko dira, baldintza gisa, gatazkaren benetako izaera jakitera emateko. Horrez gain, atzean dagoena argitzeak aldeek elkarlanerako eta adostasunera iristeko jarrera dutenaren seinale bezala har daiteke, motibaziorik ezkutuenak eta interesatuenak argitzea eskatzen duelako. Hurrengo urratsak garatzeko kontadoreak zeroan jartzea bezalakoa da.
Kultura lehiakor eta indibidualista batean atzean dagoenak zentzu handia hartzen du. Aurreko guztiaren aurrean, kolaborazio-kultura batean, atzean dagoena desagertu egiten da harremanak zintzotasunean oinarritzen direlako eta hor ez direlako kabitzen. Arrazoibide honetatik gure gizartea gidatzen duen kultura-mota ondoriozta dezakegu.
Ion Irurzun